FONGTIL ho ANCTL halo Koferénsia Imprensa kontra industria Tabaco iha Timor-Leste

Ohin loron 28 fulan Fevereiru Sekretariadu Forum ONG Timor-Leste (FONGTIL) hamutuk ho nia membru Aliança Nacional Controlo Tabaco Timor-Leste (ANCTL) halo Koferénsia Imprensa kontra industria Tabaco iha Timor-Leste.

 

Konferensia Imprensa ne’e hala’o iha Salaun FONGTIL Caicoli, Díli ho Objetivu hodi kontra industria Tabaco iha Timor-Leste nomós haforsa lei kontrolo Tabaco iha Timor-Leste ba tinan naruk.

 

ANCTL hanesan membru FONGTIL ne’ebé nia area kobertura ba servisu kontrolo Tabaco, ho nune’e ANCTL ho inisiativa halo konferensia ida ne’e hodi kontra kompanhia xineza ne’ebe tuir planu atu kria industria Tabaco iha Timor-Leste. Hodi halo esforsu ba prevensaun moras no mate ba moeas la hadaet, iha tina 2024 Parlamentu Nasional ratifika ona konvensaun kontrolo tabaku husi Organizasaun Mundial Saude (OMS), hodi demonstra komitmentu TL nia ba redusaun uza tabaku no kombate moras hadaet iha Timor-Leste.

Prezensa industria tabaku iha Timor-Leste sei hatodan liután saúde públiku, maske indusria tabaku sira sempre reklama katak, kuda tabaku no fábrika tabaku sei sai nu’udár fonte rendimenu ba Governu no hadiak moris agrikultór tabaku nian. Maibé iha realidade kuda no prodúz tabaku barak liu nia prezuijo maka’as liu ba ekonómia, esplorasaun ba servisu nian, no kontribui mós degradasaun ambientál no kauza problema saúde ba agrikultór sira ida ne’e rezultadu evidénsia husi nasaun barak ne’ebé kuda no prodúz tabaku. Impaktu negativu ne’ebé mak kontribui husi industria tabaku ne’e mak hanesan: Númeru fuma, moras no mate MLH ho TBC sei aumenta, Númeru Mal Nutrisaun aumenta, Polítika ba kontrolo tabaku sei fraku. No efeitu husi kuda tabaku mak agrikultór tabaku sira sempre kona pestisida ne’ebé hanaran “Diclorodipphenyltrichloroenthanr (DDT)” ne’ebé proibe ona husi nasaun dezenvolvidu sira, ba agrikultór sira ne’ebé ka’er tabaku loron-loron hetan moras ida naran green Tabaco sickness.

Komunikadu Imprensa ne’e hetan Partisipasaun husi : FONGTIL, ANCTL no Jornalista husi Instituisaun Média